Kişisel gelişime katkı mı sağlıyor yoksa başlı başına bir stres kaynağı mı? Daha iyi olma yolunda bir adım mı yoksa var olan motivasyonu düşürmede bir hayli başarılı(!) mı? Konu performans değerlendirmesi olunca insanın iç dünyasında yapılan değerlendirmeler de farklı olabiliyor. Şu bir gerçek ki müthiş bir heyecan performans değerlendirme süreci. Ancak aynı zamanda biraz da stresli bir durum olabiliyor. Bugün konumuz her kurumda yapılmayan ancak yapılan kurumlarda başarının önemli bir anahtarı olan performans değerlendirme. Önce performans değerlendirme ne demek kısaca tanımlayalım.
Performans değerlendirme nedir kısaca…
Performans değerlendirme çalışanların sahip oldukları sorumluluklara göre çıkardıkları işi ve sonuçlarını değerlendiren bir sistemdir. Değerlendirme sonuçları resmi olarak ölçümler ve çalışanların zayıf yönlerini giderme konusunda destek olur. Performans değerlendirmenin amaçlarından biri çalışanın zayıf noktalarını ya da işte yapılan olası hataları önlemektir. Bu noktada işverenler çalışanların şirket kazancına ne ölçüde katkı sağladığını ölçmek için performans değerlendirmesini tercih ederler. Bu süre zarfında çalışanlar şirkette bulundukları süreye göre değerlendirilirler. Yıllık olarak değerlendirme yapılır. Eğer çalışanın performans değerlendirmesi iyi çıkarsa terfi ya da maaşına zam alabilir. Yani aslında yukarıda örneklendirdiğimiz stres durumu tam da bu noktada çıkar. Kendinize göre başarılı ve işinin arkasında duran bir çalışan olabilirsiniz ancak bu durumun resmi ölçütü performans değerlendirmesi neticesinde çıkacaktır.
Performans değerlendirmenin faydaları nelerdir?
Performans değerlendirmesinin hem personele hem işverene katkısı aşikârdır. Bir kere öncelikli hedef hem çalışan hem işveren açısından “daha iyi olmak”tır. Bu nedenle performans değerlendirmesi ve ardından yapılan iyileştirme çalışmaları ile başarı kaçınılmaz olacaktır. Performans değerlendirmesi eğer düzenli olarak yapılırsa yöneticilerin de çalışanların da yaptıkları işi doğrudan olumlu etkiler. Çalışanların eksik oldukları noktalar ile ilgili düzenli geri bildirim almaları, gelişimleri açısından oldukça önemli bir yere sahip. Bu sayede daha sistematik bir çalışma sağlanmış olur. Sadece çalışanın kendini geliştirmesi açısından değil işveren – çalışan açısından da önemlidir performans değerlendirme. Çünkü böylece işverenin beklentisi daha net anlaşılır yanı sıra çalışanın performansı da. Düzenli performans değerlendirmesi ile çalışanın kariyerindeki ilerleyişi daha sağlıklı olacağı gibi şirkete kazanç bakımından da kar getirecektir.
Performans değerlendirme yöntemleri nelerdir?
En sık karşılaşılan performans değerlendirme yöntemlerinden biri kişisel değerlendirmedir denebilir. Kişisel değerlendirme yönteminde çalışana soruların yer aldığı bir form gönderilir ve belirli kriterler doğrultusuna kişinin kendini değerlendirmesi beklenir. Böylece işveren, çalışanın kendisi hakkındaki görüşlerini de öğrenmiş olur. Bir diğer performans değerlendirme yöntemi yöneticilerin yaptığı değerlendirmedir. Çalışanın birebir etkileşimde olduğu yöneticileri tarafından yapılan değerlendirmedir. Elbette çalışanın kendine puan vermesi ve değerlendirmesiyle yöneticinin değerlendirmesi arasında farklar vardır. Başka bir performans değerlendirme yöntemi de çalışanın şirkete yaptığı katkıların, takım arkadaşları tarafından değerlendirilmesidir. Takım çalışmasına yatkınlığı, arkadaşlarıyla olan iletişim becerisi, projelere sağladığı katkı ve benzeri gibi pek çok kalemin yer aldığı bir değerlendirme yöntemidir.
Performans değerlendirme süreci nasıl işler?
İlk olarak ölçülenebilir başarı standartlarına dair bir planlama yapılır. Çalışanın performansı izlenir ve bu sürede çalışan ile iletişimde kalınır. Hedefler ile performansların bir karşılaştırması yapılır ve ardından yapılan değerlendirmenin neticesi çalışana geribildirim olarak verilir. Değerlendirme sonucunda eğer hedefler tutturulduysa, performans seviyesi yeterli bir düzeydeyse ve her bakımdan, yapılan incelemelerde çalışanın yüksek bir performans sergilediği yönünde bir kanaate varılırsa bu durumda çalışan için muhtemelen senenin en güzel zamanı geliyordur çünkü artık bu değerlendirmenin ödül faslının başladığı sürece geçilir. Yapılan değerlendirmeler neticesinde terfi, prim, transfer, eğitim ya da ödül gibi sistemler devreye girer. Bu ödüller, çalışılan şirkete göre değişiklik gösterecektir.
